W niedzielę, 25 września burmistrz Wyszkowa – Grzegorz Nowosielski wspólnie z Panią Agnieszką Petelicką, prezesem Fundacja GROM. SIŁA I HONOR odsłonili tablicę informacyjną poświęconą grupie „Cichociemnych” Spadochroniarzy Armii Krajowej, którzy skakali w nocy z 3 na 4 marca 1942 roku w miejscowości Łosinno w tajnej operacji lotniczej „Collar”.
LOTNICZA OPERACJA SPECJALNA „COLLAR”
W dniu 3 marca 1942 r. z lotniska RAF Stradishall wystartował do okupowanej Polski samolot transportowy Halifax o nr L- 9618”W” z polską załogą w składzie: dowódca por. nawigator – F/O Mariusz Wodzicki, pilot – Sgt. Julian Pieniążek, pilot – Sgt. Stanisław Kłosowski, F/O Stanisław Król, radiotelegrafista – P/O Ignacy Bator, mechanik pokładowy – Stg. Czesław Kozłowski, strzelec – Stg. Zdzisław Nowiński, F/O Michał Tajchman i despatcher – F/S Tadeusz Madejski. Samolot ten miał po raz trzeci (poprzednie dwa loty były nieudane i nie doszły do skutku) w ramach tajnej specjalnej operacji lotniczej o kryptonimie „Collar” zrzucić sześcioosobową grupę „Cichociemnych” (IV ekipę) na placówkę odbiorczą „Pole” znajdującą się w rejonie miejscowości Łosinno i oddalonej 7 km na północny-zachód od Wyszkowa. W końcu po kilku godzinach lotu w nocy z 3 na 4 marca 1942 r. zrzucono skoczków niżej wymienionym składzie:
1. Por. (kpt.) Stanisław JANKOWSKI, ps. „Burek”, „Agaton” i „Kucharski”
Urodził się w dniu 29 listopada 1911 r. w Warszawie. Wybitny architekt i urbanista. W czasie Wojny Obronnej 1939 r. otrzymał przydział do Ośrodka Zapasowego Artylerii Lekkiej nr 3. Po klęsce Polski przebywał na terenie Litwy, a następnie we Francji, gdzie najpierw służył w szeregach francuskiego 36. Pułku Artylerii Lekkiej, a później w 3. Pułku Artylerii Lekkiej wchodzącym w skład 3. Dywizji Piechoty. Po kapitulacji Francji w czerwcu 1940 r. przedostał się do Wielkiej Brytanii i otrzymał przydział do 1. Brygady Strzelców, skąd zgłosił się do służby w szeregach „Cichociemnych”. Przeszkolony w zakresie wywiadu został następnie zaprzysiężony w dniu 11 grudnia 1941 r. na Rotę AK. Po udanym skoku przydzielono go do Oddziału II Komendy Głównej (KG) AK na stanowisko Szefa Wydziału Techniczno-Legalizacyjnego. Brał udział w Powstaniu Warszawskim (1 sierpnia – 3 października 1944 r.) najpierw, jako dowódca plutonu „Agaton” wchodzącego w skład Batalionu „Pięść”, a następnie powstańczego patrolu, który wsławił się między innymi tym, że dwukrotnie sprowadził na pomoc walczącej Warszawie (w rejon Żoliborza) operujące w Puszczy Kampinoskiej jednostki AK. Później pełnił funkcję dowódcy oddziału osłonowego KG AK. Po upadku Powstania Warszawskiego dostał się do niemieckiej niewoli pełniąc funkcję adiutanta Naczelnego Wodza – gen. Tadeusza Bora Komorowskiego. W latach 1945-1946 przebywał w Wielkiej Brytanii. Z racji swojego architektonicznego wykształcenia po swoim powrocie do Polski został zatrudniony w Biurze Odbudowy Stolicy w Pracowni Urbanistycznej Warszawy (przekształconej w Biuro Planowania Rozwoju Warszawy), gdzie był autorem m.in. Trasy W-Z i MDM. Autor wspomnień: Z fałszywym Ausweisem w prawdziwej Warszawie, Warszawa 1981 i 1985. Zmarł w dniu 5 marca 2002 r. w Warszawie. Za swoje męstwo i wierną służbę na rzecz niepodległej Polski Stanisław Jankowski został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari V kl. i dwukrotnie Krzyżem Walecznych.
2. Por. Jan KOCHAŃSKI, ps. „Jarma”, „Alojzy” i „Maciek”
Urodził się w dniu 9 lutego 1914 r. w Warszawie. W czasie Wojny Obronnej 1939 r. służył w 1. Pułku Szwoleżerów. W trakcie działań wojennych dostał się do niemieckiej niewoli, z której udało mu się szczęśliwie uciec. Po ucieczce działał najpierw w tajnej niepodległościowej organizacji Służba Zwycięstwu Polski (SZP), a później w Związku Walki Zbrojnej (przekształconej z SZP). Wysłany z misją kurierską na Węgry, przedostał się z stamtąd najpierw do Francji, a po jej upadku do Wielkiej Brytanii służąc w 24. Pułku Ułanów wchodzącym w skład 10. Brygady Kawalerii Pancernej. Z tej formacji zgłosił się do służby w okupowanym Kraju. Przeszkolony w zakresie wywiadu został następnie zaprzysiężony w dniu 11 grudnia 1941 r. na Rotę AK. Po wylądowaniu otrzymał przydział do wywiadu ofensywnego KG AK i stanowisko kierownika komórki bezpieczeństwa wywiadu. Z powodu grożącej mu dekonspiracji został w czerwcu 1943 r. skierowany z Warszawy do Oddziału II Obszaru AK Lwów, gdzie zajmował się sprawami technicznymi. W dniu 1 listopada 1943 r. por. Kochański (używający konspiracyjnego nazwiska Maciej Zubowicz) został wraz z żoną aresztowany we Lwowie przy ul. Kleparowskiej 8 i przewieziony na śledztwo do Warszawy. W dniu 16 lutego 1944 r. został wyprowadzony ze swojej celi na Pawiaku. Od tego momentu jego los pozostał nieznany.. Za swoje poświęcenie na rzecz niepodległej Polski Jan Kochański został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari V kl.
3. Kpt. (mjr) Zygmunt MILEWICZ, ps. „Róg” i „Witold”
Urodził się w dniu 4 maja 1896 r. w Krasiłowie koło Starokonstantynowa (obecnie Ukraina). Uczestnik walk niepodległościowych w latach 1918-1921. W czasie Wojny Obronnej 1939 r. służył w Policji Państwowej. Internowany w Rumunii, skąd udało mu się szczęśliwie przedostać do Francji, gdzie otrzymał przydział do 8. Pułku Piechoty wchodzącego w skład 3. Dywizji Piechoty. Po klęsce Francji z Niemcami przedostał się do Wielkiej Brytanii. Służył w 4. Brygadzie Kadrowej Strzelców (przeformowanej wkrótce w 1. Samodzielną Brygadę Spadochronową). Przeszkolony w zakresie dywersji i łączności został zaprzysiężony w dniu 28 listopada 1941 r. na Rotę AK. Po swoim skoku otrzymał przydział do Oddziału V KG AK na stanowisko zastępcy kierownika referatu odbioru w „Komórce Zrzutów” „Syrena” – „Import” – „MII – Grad”. Później został kierownikiem referatu odbioru i zastępcą kierownika referatu operacyjnego. Brał udział w Powstaniu Warszawskim (1 sierpnia – 3 października 1944 r.) najpierw, jako oficer komórki odbioru zrzutów w Śródmieściu, a później walczył w Batalionie „Czata 49”. Ranny na Czerniakowie dostał się do niemieckiej niewoli, z której udało mu się szczęśliwie uciec. W październiku 1944 r. został przeniesiony do Wydziału Lotnictwa KG AK na stanowisko oficera operacyjnego i zastępcy kierownika referatu przerzutów powietrznych. Po II Wojnie Światowej osiadł na emigracji. Zmarł w dniu 17 stycznia 1985 r. w Londynie. Autor wspomnień: W niemieckich rękach [w:], Drogi cichociemnych…Za swoje męstwo i wierną służbę na rzecz niepodległej Polski Zygmunt Milewicz został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari V kl., Krzyżem Walecznych oraz Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami.
4. Kpt. Bohdan PIĄTKOWSKI, ps. „Mak” i „Dżul”
Urodził się w dniu 11 kwietnia 1910 r. we Lwowie (obecnie Ukraina). W czasie Wojny Obronnej 1939 r. służył w Ośrodku Zapasowym Artylerii Konnej nr 1. Internowany na Litwie, skąd przedostał się do Francji i wstąpił w szeregi 3. Pułku Artylerii Lekkiej wchodzącego w skład 3. Dywizji Piechoty. Po klęsce Francji ewakuował się do Wielkiej Brytanii i otrzymał przydział do 1. Brygady Strzelców. Ukończył szkolenie z zakresu dywersji i został w dniu 10 listopada 1941 r. zaprzysiężony na Rotę AK. Po wylądowaniu otrzymał przydział na IV odcinek „Wachlarza”, gdzie pełnił kolejno następujące funkcje: dowódca ekipy dywersyjnej, dowódca pododcinka o nazwie „Trójkąt A”, kierownik bazy w Mińsku Białoruskim i zastępca dowódcy odcinka (i zarazem jego adiutant taktyczny). W dniu 12 grudnia 1942 r. został aresztowany przez niemieckie organa bezpieczeństwa (Gestapo) pod nazwiskiem Stanisław Karpiński i uwięziony w więzieniu w Mińsku Białoruskim. Podczas podjęcia próby nieudanej ucieczki z mińskiego więzienia postrzelono go i złapano. Ostatni raz widziany był około 10 marca 1943 r. Od tego momentu jego los pozostał nieznany.. Za swoje poświęcenie na rzecz niepodległej Polski Bohdan Piątkowski został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari V kl.
5. Por. (mjr) Franciszek PUKACKI, ps. „Gzyms”
Urodził się w dniu 29 stycznia 1916 r. w Wyskoci w powiecie kościańskim. W czasie Wojny Obronnej 1939 r. służył w 60. Pułku Piechoty Wielkopolskiej wchodzącym w skład 25. Dywizji Piechoty. Za bój na bagnety i osobiste męstwo wykazane w boju o Łęczyce otrzymał po raz pierwszy Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari V kl. Brał udział w obronie Warszawy, podczas której został ranny podczas walk na terenie Lasku Bielańskiego. Po kapitulacji Warszawy uniknął niewoli i powrócił do rodzinnego Krotoszyna. W grudniu 1939 r. przez Słowację, Węgry i Jugosławię dotarł do Francji, gdzie wstąpił do organizowanego Wojska Polskiego. Ewakuowany wraz z innymi polskimi żołnierzami do Wielkiej Brytanii otrzymał przydział do służby w 4. Brygadzie Kadrowej Strzelców (przeformowanej wkrótce w 1. Samodzielną Brygadę Spadochronową). Po przeszkoleniu w zakresie dywersji został w dniu 10 listopada 1941 r. zaprzysiężony na Rotę AK. Otrzymał przydział na II odcinek „Wachlarza” najpierw na stanowisko dowódcy zgrupowania patroli, a później dowódcy ośrodka dywersyjnego w Szepietówce, gdzie między innymi założył bazy konspiracyjne i ośrodki dywersyjne na linii kolejowej Szepietówka–Kijów. Od lipca 1943 r. do lutego 1944 r. pełnił funkcję dowódcy oddziału partyzanckiego „Gzyms” w Inspektoracie Rejonowym Równe, który z różnym powodzeniem prowadził nad rzeką Horyń działania zbrojne przeciwko Ukraińcom z UPA i Niemcom. W tym samym miesiącu powierzono mu stanowisko dowódcy I Batalionu 45. Pułku Piechoty wchodzącego w skład 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK. Po jej rozbrojeniu został w Otwocku aresztowany przez NKWD i wywieziony do łagru (miedzy innymi w Griazowcu i Riazaniu). W grudniu 1947 r. został po nieudanej próbie ucieczki złapany i osadzony w więzieniu w Brześciu. W czerwcu 1948 r. opuścił więzienie i powrócił do kraju. Za udział w Wojnie Obronnej 1939 r. oraz swoją działalność niepodległościową w czasie II Wojny Światowej Franciszek Pukacki został odznaczony dwukrotnie Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari V kl., trzykrotnie Krzyżem Walecznych oraz Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami. Niestety tą piękną kartę niepodległościową zniszczyła jego wieloletnia współpraca ze Służbą Bezpieczeństwa (ps. “Franciszek”, “Cichy” vel “Cichyj”), którą kontynuował praktycznie do swojej nagłej i niewyjaśnionej śmierci w pociągu między Ostrowem Wielkopolskim a Kaliszem w dniu 4 listopada 1980 r.
6. Por. Jan ROGOWSKI, ps. „Czarka”
Urodził się 21 listopada 1913 r. w Warszawie. W czasie Wojny Obronnej 1939 r. dowodził plutonem artylerii 59. Pułku Piechoty, a później służył w oddziale wydzielonym mjr (płk dypl.) Leona Fudakowskiego. W listopadzie 1939 r. przekroczył granicę polsko-węgierską i został internowany. W styczniu 1940 r. udało mu się szczęśliwie przedostać do Francji, gdzie otrzymał przydział do 3. Pułku Artylerii Lekkiej wchodzącej w skład 3. Dywizji Piechoty. W lipcu tego roku po kapitulacji Francji znalazł się w Wielkiej Brytanii i rozpoczął służbę w 1. Brygadzie Strzelców. Z stamtąd zgłosił się do służby w okupowanym Kraju i został przydzielony na III Kurs Łączności (konspiracyjny kurs wywiadu) dla oficerów 4. Brygady Kadrowej Strzelców. Po przeszkoleniu w zakresie dywersji złożył w dniu 28 listopada 1941 r. na Rotę Armii Krajowej. Otrzymał przydział na II odcinek „Wachlarza”, gdzie pełnił funkcję dowódcy zgrupowania patroli na linii Wołyń-Kijów oraz Charków. W czasie jednej ze swoich podróży służbowych został w Zwiahlu wraz ze swoim dowódcą „Cichociemnym” mjr (ppłk) Janem Piwnikiem, ps. „Ponury” aresztowany pod zarzutem przemytu. Dzięki pomocy innych współwięźniów udało im się uciec i szczęśliwie przedostać do Warszawy. W dniu 18 stycznia 1943 r. brał udział wraz z innymi „Cichociemnymi” (por. Wacławem Kopisto, ps. „Kra” i ppor. Michałem Fijałką, ps. „Kawa”) brawurowej i udanej akcji rozbicia przez mjr (ppłk) Piwnika (używającego wówczas pseudonimu „Donat”) więzienia w Pińsku i uwolnienia uwięzionych w nim żołnierzy „Wachlarza”. Por. Rogowski pełnił w tej akcji funkcję zastępcy mjr (ppłk) Piwnika. Wśród uwolnionych więźniów był między innymi „Cichociemny” kpt. (ppłk) Alfred Paczkowski, ps. „Wania”. Później otrzymał przydział do Kedywu Okręgu AK Kielce, a następnie pełnił funkcję komendanta bazy kieleckiej w Warszawie oraz oficera ścisłego sztabu i równolegle dowódcy I plutonu Zgrupowania nr 2 w Zgrupowaniach Partyzanckich AK „Ponury”. W dniu 3 stycznia 1944 r. został pod fałszywym nazwiskiem Piotr Jaczyński aresztowany przez Gestapo w zasadzce na moście w Białobrzegach w trakcie transportu zaopatrzenia zimowego dla Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury”. 16 lutego 1944 r. por. Rogowski został skazany na karę śmierci i rozstrzelany w Radomiu. Pomimo ciężkich tortur nikogo nie wydał. Pochowano go w anonimowej mogile. Za swoje poświęcenie na rzecz niepodległej Polski Jan Rogowski został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari V kl.
GEN. BRYG. SŁAWOMIR PETELICKI (1946-2012)
Gen. bryg. Sławomir PETELICKI urodził się 13 września 1946 r. w rodzinie o tradycjach wojskowych. W 1969 r. ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. W tym samym roku rozpoczął pracę w Departamencie I Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, gdzie przez 30 lat pełnił funkcję oficera wywiadu cywilnego PRL-u. Przez ponad 10 lat z pewnymi przerwami przebywał na placówkach zagranicznych (między innymi w Wietnamie Północnym, Chinach, USA i Szwecji). Odpowiadał za kontrwywiad zagraniczny. Przed samym powstaniem jednostki specjalnej „GROM” sprawował stanowisko Szefa Wydziału Ochrony Placówek MSZ.
Gen. Petelicki od czasów szkoły średniej interesował się różnymi jednostkami specjalnymi i wojskami powietrznodesantowymi i marzył o tym, aby pewnego dnia zostać żołnierzem jednej z tych formacji. Na pomysł utworzenia doskonale wyszkolonej i wyposażonej jednostki specjalnej mogącej swobodnie operować w dowolnym zakątku Świata wpadł on jeszcze podczas swojego służbowego pobytu w USA w pierwszej połowie lat 70-ych XX w. Szczególności interesowała go działalność amerykańskich komandosów z elitarnej formacji Navy SEALs (Marynarki Wojennej) nazywanych potocznie „Komando Foki” oraz legendarnego i długo pozostającego w ukryciu brytyjskiego 22. Special Air Service (SAS). Niestety pomysły Sławomira Petelickiego z różnych powodów nie spotkały się z żadnym zainteresowaniem ze strony jego przełożonych i musiały one zostać odłożone na prawie dwie dekady, aż do znaczących przemian politycznych i ustrojowych w Polsce z przełomu lat 80-ych i 90-ych XX w.
Potrzebę zorganizowania takiej elitarnej jednostki polskim władzom uświadomiły dopiero wydarzenia bezpośrednio związane z realizacją operacji „Most”, w której to Polska zdecydowała się aktywnie uczestniczyć i pomogła przetransportować przez port lotniczy na warszawskim Okęciu wiele tysięcy rosyjskich Żydów emigrujących z ówczesnego Związku Radzieckiego do Izraela. Od tego momentu Polska stała się krajem narażonym na zamachy ze strony takich ugrupowań terrorystycznych, jak Hezbollach czy Dowództwo Główne Ludowego Frontu Wyzwolenia Palestyny.
Dodatkowo przemiany polityczne i ustrojowe w Polsce spowodowały, że duża liczba polskich obywateli otrzymała nagle możliwość swobodnego podróżowania po całym Świecie, w tym również tych niebezpiecznych regionów globu ziemskiego, gdzie bardzo łatwo mogli paść ofiarą ataków terrorystycznych i porwań dla okupu. Ówczesne państwo polskie nie było niestety przygotowane do tego typu zagrożeń i nie posiadało w swoich strukturach siłowych odpowiedniej jednostki specjalnej, która byłaby doskonale wyszkolona, wyposażona, mobilna i przede wszystkim zdolna do swobodnego operowania w różnych zakątkach Świata, aby wyeliminować terrorystów i uwolnić zakładników.
Wkrótce doszło do tego, czego władze polskie najbardziej się obawiały. W dniu 30 marca 1990 r. arabscy terroryści ciężko ranili attache handlowego polskiej ambasady w Libanie i jednocześnie przedstawiciela Polskiego Przedsiębiorstwa Handlu Zagranicznego Bogdana Serkisa i jego małżonkę. Dla zapewnienia ochrony polskim obywatelom i ich bezpiecznej ewakuacji do Polski skierowano tam będącego wówczas w stopniu podpułkownika Sławomira Petelickiego, który pełnił w tym okresie funkcję Szefa Wydziału Ochrony Placówek MSZ.
Po powrocie do kraju Sławomir Petelicki przedstawił ówczesnemu ministrowi spraw wewnętrznych Krzysztofowi Kozłowskiemu, koncepcję powołania do życia specjalnej jednostki wojskowej, zdolnej między innymi ratować polskich obywateli w podobnych sytuacjach. Zaproponował także jej przyszłą organizację i strukturę, która była wtedy przede wszystkim wzorowana na brytyjskim 22. pułku Special Air Service (SAS), amerykańskiej Delta Force i niemieckiej GSG-9. Koncepcja ta została zatwierdzona, a sam gen. Petelicki otrzymał wszelkie niezbędne pełnomocnictwa i „zielone światło” do zorganizowania swojej wymarzonej elitarnej formacji oraz prawo i swobodę naboru do niej odpowiednich ludzi.
W ten sposób w dniu 13 lipca 1990 r. z inicjatywy gen. Petelickiego utworzono elitarną jednostkę przeznaczoną do wykonywania zadań antyterrorystycznych i działań specjalnych, rozpoznawczych, dywersyjnych i ratowniczych (uwalniania zakładników z rąk terrorystów) w kraju i zagranicą. Nowa jednostka otrzymała nr 2305 i nazwę Wojskowej Formacji Specjalnej „GROM” (wymyśloną osobiście przez gen. Petelickiego), którą po rozwinięciu tłumaczono, jako Grupa Reagowania Operacyjno-Manewrowego. Zamysłem Sławomira Petelickiego było, aby nazwa jednostki symbolicznie pokazywała przeznaczenie jej żołnierzy, którzy mogli w każdym miejscu i o każdej porze niespodziewanie uderzyć na nieprzyjaciela jak „grom” z jasnego nieba.
W pierwszej fazie organizowania Wojskowej Formacji Specjalnej „GROM” gen. Petelicki osobiście jeździł po wszystkich elitarnych jednostkach specjalnych i powietrzno-desantowych Wojska Polskiego i szukał do swojego oddziału odpowiednich ludzi. Nabór prowadzono głównie wśród żołnierzy zawodowych 1. Batalionu Szturmowego, trzech kompanii specjalnych Wojska Polskiego, spadochroniarzy ówczesnej 6. Brygady Desantowo-Szturmowej, płetwonurków Marynarki Wojennej, absolwentów Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Zmechanizowanych we Wrocławiu oraz oficerów wywiadu cywilnego i wojskowego. Wszyscy ochotnicy do Wojskowej Formacji Specjalnej „GROM” musieli przejść specjalną selekcję weryfikującą ich umiejętności i predyspozycje do służby w tej elitarnej jednostce. Na koniec każdy nowo przyjęty żołnierz „GROM-u” przechodził jeszcze jeden nietypowy test bojowy – tak jak dowódca jednostki musiał zasiąść obok manekinów udających terrorystów i odegrać rolę zakładnika odbijanego przez komandosów z użyciem ostrej amunicji i odpowiednich środków pirotechnicznych i wybuchowych. Warto przy tym dodać, stworzenie i zorganizowanie jednostki specjalnej „GROM” odbyło się kosztem życia osobistego i prywatnego gen. Petelickiego.
W styczniu 1995 r. na wspólne zimowe ćwiczenia obejmujące również skoki spadochronowe żołnierzy GROM-u i 22. pułku Special Air Service zaproszony został były „Cichociemny” Spadochroniarz Armii Krajowej ppor. Bronisław Czepczak-Górecki ps. „Zwijak”. Wówczas gen. Petelicki wystąpił z inicjatywą nadania jednostce zaszczytnego imienia „Cichociemnych” Spadochroniarzy Armii Krajowej. Decyzją ówczesnego Ministra Obrony Narodowej Wojciecha Okońskiego (Decyzja nr 119/MON z 4 sierpnia 1995 r.) podjętą w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych (Andrzejem Milczanowskim) jednostka „GROM” otrzymała zaszczytne imię „Cichociemnych” Spadochroniarzy Armii Krajowej i jednocześnie zobowiązała się kontynuować ich wspaniałe tradycje. Pod koniec tego roku odszedł z funkcji dowódcy jednostki i od 14 maja do 13 czerwca 1996 r. pełnił za rządów ówczesnego premiera RP Władysława Cimoszewicza funkcję pełnomocnika premiera do walki ze zorganizowaną przestępczością. W grudniu 1997 r. ponownie został dowódcą jednostki „GROM”.
Sławomir Petelicki jeszcze w okresie swojego dwukrotnego dowodzenia jednostką „GROM” otrzymał awans na stopień generała brygady (15 sierpnia 1998 r.) oraz: Krzyż za Dzielność, Oficerski i Komandorski Krzyż Orderu Odrodzenia Polski, amerykańskie odznaczenia bojowe Medal for Military Merit oraz medal Army Commendation. W trakcie swojej kilkudziesięcioletniej służby został wszechstronnie przeszkolony z zakresu działań specjalnych, dalekiego rozpoznania, dywersji i desantu śmigłowcowego. Posiadał uprawnienia skoczka spadochronowego wojsk powietrznodesantowych, kierowcy pojazdów wojskowych, strzelca wyborowego i płetwonurka bojowego oraz miał 5 dan w karate fudokan.
Ponadto gen. Petelicki był honorowym członkiem 5th i 10th Special Forces Groups (US Army Special Forces) tzw. „Zielonych Beretów” Armii Stanów Zjednoczonych. Posiadał złotą odznakę jednostki wojskowej „GROM” z nr 0001, odznakę amerykańskich sił specjalnych US Special Forces tzw. „Zielonych Beretów” Armii Stanów Zjednoczonych i odznaki honorowej jednostki specjalnej Navy SEALs. W 1997 r. z jego inicjatywy powstała Fundacja Byłych Żołnierzy Jednostek Specjalnych „GROM”, która miała na celu między innymi pomagać byłym komandosom oraz zagospodarować emerytowanych żołnierzy byłych jednostek specjalnych. Gen. Petelicki zmarł śmiercią tragiczną w dniu 16 czerwca 2012 r.
W lutym 2021 r. z inicjatywy Agnieszki, Kacpra i Eliasza Petelickich (żony i dzieci śp. gen. bryg. Sławomira Petelickiego) została utworzona Fundacja GROM. Siła i Honor, która zastąpiła Fundację Byłych Żołnierzy Jednostek Specjalnych „GROM”. W swoich celach statutowych Fundacja GROM. Siła i Honor podobnie jak poprzednia Fundacja ma ona przede wszystkim wspierać żołnierzy Wojska Polskiego (w szczególności jednostek specjalnych), weteranów wojennych, byłych funkcjonariuszy służb mundurowych i ich rodzin, podtrzymywać tradycje narodowo-patriotyczne, pielęgnować polskość, rozwijać świadomość narodową, obywatelską i kulturową, promować i kreować pozytywny wizerunek Rzeczypospolitej i Ministerstwa Obrony Narodowej, kultywować wspaniałe tradycje Oręża Polskiego z naciskiem na historię „Cichociemnych” Spadochroniarzy Armii Krajowej i żołnierzy 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej z Polskich Sił Zbrojnych z okresu II Wojny Światowej oraz współczesnych sił specjalnych Wojska Polskiego – w tym przede wszystkim jednostkę wojskową „GROM”.
JEDNOSTKA WOJSKOWA „GROM”
W dniu 13 lipca 1990 r. z inicjatywy gen. bryg. Sławomira Petelickiego (1946-2012) utworzono w Polsce elitarną jednostkę przeznaczoną do wykonywania zadań specjalnych, rozpoznawczych, dywersyjnych oraz ratowniczych zdolną między innymi do uwalniania zakładników z rąk terrorystów w kraju i zagranicą. Nowa jednostka otrzymała nr operacyjny 2305 i oficjalną nazwę Wojskowej Formacji Specjalnej „GROM”, którą po rozwinięciu tłumaczono, jako Grupa Reagowania Operacyjno-Manewrowego. Nazwa jednostki miała jednak przede wszystkim pokazać symboliczne przeznaczenie jej żołnierzy, którzy mogli w każdym miejscu i o każdej porze niespodziewanie uderzyć na swojego nieprzyjaciela jak przysłowiowy grom z jasnego nieba. Pierwszym dowódcą Wojskowej Formacji Specjalnej „GROM” został jej pomysłodawca i współorganizator śp. gen. Petelicki.
Struktura i organizacja Wojskowej Formacji Specjalnej „GROM” została oparta na wzorach takich elitarnych jednostek specjalnych świata jak: brytyjski 22. Pułku Special Air Service (SAS), amerykańska Delta Force i niemiecka GSG-9.
Dzięki inicjatywie śp. gen. Petelickiego jednostka od 1995 r. przejęła i kultywuje chlubne tradycje Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej oraz godnie kontynuuje ich chwalebne tradycje bojowe. Przez kilkanaście lat swojego istnienia formacja podlegała bezpośrednio ministrowi spraw wewnętrznych i administracji. Dopiero w 1999 r. została ona podporządkowana Ministerstwu Obrony Narodowej i stała się jednostką wojskową o nr 2305 o kryptonimie „GROM”. W 2007 r. formacja wraz z innymi jednostkami specjalnymi Wojska Polskiego weszła w skład nowoutworzonego ówczesnego Dowództwa Wojsk Specjalnych (obecnie Komponent Dowództwa Wojsk Specjalnych).
Jednostka wojskowa „GROM” od samego początku swojego istnienia jest w pełni zawodową jednostką, a jej żołnierze dzielą się na tzw. operatorów wchodzących w skład zespołów bojowych oraz siły wspierające. W ich skład wchodzą między innymi różnego rodzaju oficerowie operacyjni, analitycy, elektronicy, informatycy, pirotechnicy i technicy wszelkich specjalności. Pierwotnie podstawowym zespołem bojowym były grupy czteroosobowe (według schematu SAS-u), a obecnie są one sześcioosobowe (według własnego wypracowanego modelu jednostki) z możliwością dołączania pary strzelców wyborowych. Grupy te w razie potrzeby mogą łączyć się nawet w większe zespoły bojowe. Zespoły bojowe składają się z doskonale wyszkolonych i wyposażonych operatorów, z których każdy ma po dwie specjalności, np. radiotelegrafisty, strzelca wyborowego, pirotechnika, chemika, medyka lub kierowcy. Oprócz tego każdy żołnierz równocześnie posiada podstawowe wyszkolenie z naciskiem na przeszkolenie paramedyczne, aby podczas walki móc skutecznie nieść pomoc rannym kolegom i osobom postronnym. Ze zrozumiałych względów szczegółowa organizacja i liczebność jednostki są objęte tajemnicą.
Kandydaci do jednostki wojskowej „GROM” podobnie jak we wszystkich tego typu formacjach na całym świecie przechodzą dokładną selekcję pod kątem psychologicznym i fizycznym, której mogą sprostać tylko najlepsi. Przez wiele lat selekcja do jednostki wojskowej „GROM” oparta była na wzorze rekrutacji do brytyjskiego SAS-u. Od wielu jednak lat jednostka wypracowała swój własny model selekcji i naboru. Sama selekcja składa się z kilku etapów. Jednym z nich jest między innymi kilkudniowy sprawdzian przetrwania w trudnych warunkach terenowych i atmosferycznych zawierający elementy terenoznawstwa, survivalu i marszów kondycyjno – wytrzymałościowych na orientację. Osoby, które pozytywnie ukończyły selekcję i dostały się do jednostki przechodzą później podstawowe kilkumiesięczne szkolenie, podczas którego są one ocenianie przez instruktorów pod względem swoich osobistych predyspozycji do wykonywania już później konkretnych zadań w jednostce.
Operatorzy „GROM-u” przechodzą wszechstronne szkolenie w działaniach specjalnych i antyterrorystycznych z wykorzystaniem wszelkich technik desantowania takich jak skoki spadochronowe, zjazdy po linie ze śmigłowców i nurkowanie. Ponadto operatorzy uczestniczą również w kursach wspinaczki wysokogórskiej i nauki niestandardowych technik jazdy samochodem. Każdy z nich posiada dodatkowo specjalizację, jako snajper, para-medyk, łącznościowiec, kierowca i pirotechnik. Operatorzy „GROM-u” szkolą się z zakresu tzw. taktyki czarnej (działania w terenie miejskim i zurbanizowanym), zielonej (działania w różnorodnym terenie i warunkach atmosferycznych) oraz niebieskiej (działania w środowisku wodnym).
Od czasów misji na Haiti (1994 r.) operatorzy „GROM-u” wzięli udział w wielu międzynarodowych jawnych i tajnych operacjach na całym świecie. Operatorzy JW. 2305 operowali między innymi na Bałkanach, Afganistanie, Zatoce Perskiej i Iraku.
STOWARZYSZENIE „WIZNA 1939”
Stowarzyszenie „Wizna 1939” powstało wiosną 2008 r. Podstawowym celem działalności Stowarzyszenia jest upamiętnienie historii Polski i Polaków w okresie II wojny światowej, okresie poprzedzającym wybuch wojny i okresie powojennym oraz upamiętnienie udziału żołnierzy polskich na frontach II Wojny Światowej, ze szczególnym uwzględnieniem okresu Wojny Obronnej 1939 r. Stowarzyszenie ma na celu rozwój świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej, pielęgnowanie polskości oraz krzewienie postaw patriotycznych.
Szczególnym celem Stowarzyszenie jest podtrzymywanie oraz pielęgnowanie pamięci o bohaterskiej obronie odcinka „Wizna” w okresie od 7 do 10 września 1939 r. przez żołnierzy Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Narew” pod dowództwem kpt. Władysława Raginisa.
FUNDACJA GROM. SIŁA I HONOR
Fundacja GROM. Siła i Honor powstała z inicjatywy Agnieszki, Kacpra i Eliasza Petelickich (żony i dzieci) pomysłodawcy, współorganizatora i pierwszego dowódcy jednostki wojskowej „GROM” śp. gen. bryg. Sławomira Petelickiego (1946-2012) w lutym 2021 r.
W swoich celach statutowych Fundacja GROM. Siła i Honor ma przede wszystkim wspierać żołnierzy Wojska Polskiego (w szczególności jednostek specjalnych), weteranów wojennych oraz byłych funkcjonariuszy służb mundurowych i ich rodzin, wspomagać jednostki organizacyjne realizujące zadania na rzecz obronności i bezpieczeństwa Polski, podtrzymywać tradycje narodowo-patriotyczne, pielęgnować polskość, rozwijać świadomość narodową, obywatelską i kulturową.
Ponadto nasza Fundacja ma również na celu obronę dobrego imienia i praw żołnierzy, weteranów wojennych i funkcjonariuszy jednostek organizacyjnych realizujących zadania na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa polskiego, działalność na rzecz porządku i bezpieczeństwa publicznego i narodowego, niesienie aktywnej pomocy ofiarom katastrof, klęsk żywiołowych, konfliktów zbrojnych i wojen zarówno w kraju jak i zagranicą, wspieranie różnorodnych form aktywności społecznej, działalności charytatywnej i dobroczynnej, rozwój kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego, prowadzenie prac na rzecz rozwoju i integracji społecznej, edukacyjnej, zawodowej i kulturalnej wszystkich członków społeczności lokalnych oraz upowszechnianie wszelkiej aktywności i kultury fizycznej i sportu wśród dzieci i młodzieży.
Fundacja GROM. Siła i Honor ma również promować i kreować pozytywny wizerunek Rzeczypospolitej i Ministerstwa Obrony Narodowej zarówno w Polsce, jak i zagranicą i kultywować wspaniałe tradycje Oręża Polskiego z naciskiem na historię „Cichociemnych” Spadochroniarzy Armii Krajowej i żołnierzy 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej gen. bryg. Stanisława Sosabowskiego z Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie z okresu II Wojny Światowej oraz współczesnych sił specjalnych Wojska Polskiego – w tym przede wszystkim jednostkę wojskową „GROM”.
Od 2021 r. Fundacja GROM. Siła i Honor regularnie bierze udział w różnego rodzaju piknikach, imprezach i wydarzeniach o charakterze militarno-patriotycznym odbywających się na terenie całej Polski (między innymi w obchodach bitwy pod Studziankami, Festynie Komandosa i GROM Challenge). Współpracuje jednostką wojskową „GROM” i Muzeum Wojska Polskiego oraz byłymi i obecnymi operatorami i żołnierzami jednostki wojskowej „GROM”.
Fundację GROM. Siła i Honor swoim autorytetem i pomocą wspierają między innymi byli żołnierze i podkomendni śp. gen. bryg. Sławomira Petelickiego z jednostki wojskowej „GROM”.
Logotyp Fundacji GROM. Siła i Honor w oczywisty sposób nawiązuję do odznaki rozpoznawczej jednostki specjalnej „GROM”, która z kolei dzięki inicjatywie swojego pomysłodawcy, współorganizatora i pierwszego dowódcy śp. gen. bryg. Sławomira Petelickiego (1946-2012) swoją symboliką i tradycją odwołuje się do „Cichociemnych” Spadochroniarzy Armii Krajowej oraz Znaku Spadochronowego z Polskich Sił Zbrojnych z okresu II Wojny Światowej przyznawanego wszystkim żołnierzom Wojska Polskiego i osobom cywilnym (niezależnie od ich narodowości), które przeszły pełne szkolenie spadochronowe i oddały określoną liczbę skoków spadochronowych w polskich ośrodkach szkoleniowych na terenie Wielkiej Brytanii i Włoch, przedstawiającego nurkującego w locie i gotowego do ataku orła.
Atakujący orzeł trzymający w dziobie błyskawicę symbolizującą „GROM” przedstawiony jest na tle globu ziemskiego pomalowanego w trzy kolory symbolizujące podstawowe taktyki działań bojowych operatorów jednostki specjalnej „GROM”: czarną (walki w mieście i w terenie zurbanizowanym), zieloną (walki na głębokich tyłach i zapleczu przeciwnika w różnych warunkach geofizycznych) i niebieską (prowadzenia wszelkich działań i operacji militarnych o charakterze antyterrorystycznym i specjalnym na styku lądu i wody oraz na statkach i platformach wiertniczych).
Logotyp naszej Fundacji ma przede wszystkim na celu symbolizować ogólny zamysł i cel przyświecający śp. gen. bryg. Sławomirowi Petelickiemu (1946-2012) przy tworzeniu i współorganizowaniu jednostki specjalnej „GROM”, aby jej operatorzy i żołnierze byli w stanie jak „GROM” z jasnego nieba uderzyć celnie, niespodziewanie i skutecznie na swojego przeciwnika w każdym zakątku kuli ziemskiej, o każdej porze i w różnych warunkach atmosferycznych.
